Investeren in onze inwoners en opkomen voor een leefbaar Zelzate

Belastingverlaging in plaats van nieuwe lasten 

De Toekomstcoalitie is het eerste gemeentebestuur in jaren dat geen extra lasten invoerde. Sterker nog, met onze eerlijke taxhift verlaagden we de lasten voor inwoners en zelfstandige ondernemers. Door vorige gemeentebesturen zijn er telkens extra lasten ingevoerd voor de inwoners: van gezinsbelastingen en dure parkeermeters tot de milieubelasting. Met de PVDA hebben we altijd mee het voortouw genomen in de strijd hiertegen en samen met de bevolking hebben we mooie overwinningen geboekt. De gezinsbelasting is na een heuse belastingopstand opnieuw ingetrokken. De parkeermeters zijn verdwenen en we zijn er trots op dat Zelzate een gemeente is waar je nog gratis kan parkeren. De Toekomstcoalitie is het eerste gemeentebestuur in jaren dat geen extra lasten invoerde. Sterker nog, met onze eerlijke taxhift verlaagden we de lasten voor inwoners en zelfstandige ondernemers. Dankzij een kleine verhoging van de belastingen op de grootste bedrijven konden we de milieubelasting afschaffen, alle zelfstandigen een korting geven op hun oppervlaktebelasting en werden de duurdere afvalverwerkingsprijzen niet doorgerekend naar de inwoners.

Met de PVDA streven we ernaar de koopkracht van werkende mensen zo veel mogelijk te beschermen, en in plaats van te besparen, te investeren in publieke infrastructuur. Met de Toekomstcoalitie hebben we de afgelopen jaren geïnvesteerd in Zelzate. Ook de corona-en energiecrisis hebben ons er niet van weerhouden om vast te houden aan onze principes: geen besparingen op personeel, sociale uitgaven en dienstverlening. 

Mooie realisaties zoals nieuw sportcomplex, Cultuurhuis, renovatie appartementen Hoogbouwplein…

De Toekomstcoalitie heeft ook een aantal grote projecten gerealiseerd: het nieuwe Armand Seghers sportcomplex, het nieuwe Cultuurhuis De Brug, een volledig vernieuwd busplein, een skatepark voor de jeugd… Ook via de woonmaatschappij is zwaar geïnvesteerd met de totale renovatie van de appartementen aan het Hoogbouwplein en de renovatie van Debbautshoek en Wittouck. Er is ook een plan voor een nieuwe toekomst voor Klein Rusland waarbij de woon- en leefkwaliteit voor alle toekomstige inwoners er fors zal op vooruitgaan. En na jarenlange totale verwaarlozing is er een ambitieus sociaal herstelplan gekomen om de armoede te bestrijden in Zelzate.

Een financieel gezonde gemeente

Bij dit alles zijn we er ook in geslaagd de financiële positie van de gemeente Zelzate te versterken. De schuldgraad per inwoner ligt in Zelzate bij de laagste van heel Vlaanderen: ze ligt bij ons op de helft van het Vlaams gemiddelde (608 euro per inwoner in Zelzate, 1.261 euro per inwoner in heel Vlaanderen). Na de vorige legislatuur lag die schuldgraad nog op 900 euro per inwoner. Op het einde van dit jaar zal die schuldgraad nog verder dalen naar omstreeks 300 euro per inwoner.

We laten de gemeente dus financieel gezond achter. De ambitie is dan ook om de komende zes jaar serieus te investeren in de prioriteiten van de Zelzatenaren. Er ligt nog veel werk op de plank: onze voetpaden en wegen liggen er slecht bij, de dienstverlening willen we verbeteren, de bankautomaat in Zelzate West zal er komen en we voeren de strijd tegen de armoede op.

Om te investeren zijn middelen nodig. Met de PVDA gaan we uit van het principe: de sterkste schouders dragen de zwaarste lasten. 

Voor een leefbaar Zelzate: geen lasten zonder lusten voor de inwoners

Daarnaast blijven we ook opkomen samen met de inwoners en in het bestuur voor een leefbare gemeente. We nemen in verhouding tot onze oppervlakte en bevolkingsdichtheid heel wat maatschappelijke verantwoordelijkheden op en worden belast door tal van omgevingsfactoren zoals verkeer, industrie en tal van instellingen en instanties die een ruim beslag leggen op onze draag-en bestuurskracht.

Zelzate is te lang een ‘lijdend voorwerp’ geweest van grote infrastructuuringrepen en beslissingen van hogere instanties en overheden, zonder het belang en het perspectief van de Zelzatenaar mee te nemen. Genoeg is genoeg.

De afgelopen bestuursperiode hebben we de hakken in het zand gezet tegen een onleefbare hervorming van de R4WO, tegen het laten verdwijnen van de wijk Klein-Rusland, tegen oneerlijke belastingen, tegen een goederenspoor zonder uitzicht op personenvervoer, tegen het inplanten van extra windturbines en tegen de komst van een detentiehuis in de huidige vorm.

We deden dit vanuit het bestuur, maar ook van onderuit samen met de inwoners om een vuist te maken voor de leefbaarheid en gezondheid van de Zelzatenaar. 

Toekomstige infrastructuuringrepen of beleidsbeslissingen van hogere instanties of overheden, met een grote impact op onze gemeente, zullen niet langer passeren als ze niet in overeenstemming zijn met de draagkracht van onze mooie gemeente. 

Wij zeggen: geen nieuwe lasten, zeker als er geen lusten aan gekoppeld zijn.

Er moet een versnelling hoger geschakeld worden

We hebben de afgelopen legislatuur een tandje bijgestoken in het herstel van voetpaden (vb. Napoleon De Meyerstraat en Bloemenboslaan) en wegen (vb. Denderdreve en Grote Markt). Er zijn extra middelen in geïnvesteerd, maar er moet een versnelling hoger geschakeld worden want na tientallen jaren van verwaarlozing zijn de uitdagingen enorm.

We betalen dit door uitbreiding eerlijke belastingen voor de grootste bedrijven

De 5 grootste bedrijven met vestigingen op Zelzaats grondgebied maakten afgelopen boekjaar samen meer dan 250 miljoen euro winst. Op hun jaarrekeningen is onze eerlijke belasting een peulenschil, maar de extra inkomsten die de gemeente zo verwerft kan een enorm verschil maken voor de inwoners van Zelzate. Met een kleine extra bijdrage van de grootste bedrijven kunnen we eindelijk het probleem van de vervallen voetpaden grondig aanpakken. Wij willen dat iedereen weer vlot kan bewegen door onze gemeente.

Van 1,5 km nieuwe voetpaden naar 6 km

Met de Toekomstcoalitie hebben we ongeveer 1,5 km voetpad heraangelegd en hersteld.

Dat is een kentering in vergelijking met het vorige bestuur dat quasi niet heeft geïnvesteerd in de staat van de voetpaden. Met de PVDA willen we hier enkele versnellingen hoger schakelen. Zowel door meer middelen te investeren - concreet willen we het budget verdubbelen - als door de besluitvorming te versnellen. Nu slepen te veel plannen te lang aan waardoor het voorziene budget niet volledig is opgebruikt. Ons plan is om de komende zes jaar zo minstens 6 km voetpaden te vernieuwen en herstellen. 

Geen nieuwe belastingen voor de inwoners en zelfstandigen

De belastingen voor de kleinere bedrijven, handelaars en zelfstandigen verhogen we uiteraard  niet. Dankzij de tax shift die we met de Toekomstcoalitie hebben doorgevoerd, blijft onze lokale economie genieten van de korting op hun bedrijfsbelasting. Bovendien blijven we ons lokaal economisch weefsel ook aanprijzen en promoten via de ‘Zelzaatse cadeaubonnen’.

Extra middelen voor fietspaden en wegen

Dankzij de enorme afbouw van onze schulden is er ook meer ruimte om te investeren. Daarbij willen we er ook een prioriteit van maken om de erbarmelijke staat van een aantal van onze wegen en fietspaden duurzaam te herstellen.

Toelichting

Het is onderhand het meest bekende Zelzaatse exportproduct: onze eerlijke ‘tax shift’. Toen we met de PVDA in 2018, tijdens de vorige campagne, de straat op gingen bleek 80% van de bevraagden achter het idee te staan om de milieubelasting af te schaffen en een grotere bijdrage te vragen van de multinationals op Zelzaats grondgebied. We zetten het idee in ons verkiezingsprogramma en kwamen de belofte ook na: in 2020 voerden we met de Toekomstcoalitie een eerlijke tax shift door.

We hebben de oppervlaktebelasting van de grote multinationals op Zelzaats grondgebied licht verhoogd en met dat geld de milieubelasting voor gezinnen afgeschaft, de gestegen prijs voor afvalverwerking niet doorgerekend in de tarieven van afvalophaling en alle zelfstandigen een belastingkorting toegekend. 

De PVDA staat voor eerlijke belastingen: de sterkste schouders moeten de grootste lasten dragen. In Zelzate zijn een aantal grote multinationale bedrijven gevestigd waar duizenden arbeiders elke dag de ruggengraat vormen van onze economie. Hun arbeid zorgt voor de winsten en het is maar billijk dat een rechtvaardig deel van die winsten terugvloeit naar henzelf en de gemeenschap.

Onze ‘tax shift’ is een belangrijke eerste stap richting fiscale rechtvaardigheid: het is een verplaatsing van de lasten van werkende mensen en kleine ondernemers naar de grootste industriële spelers. Om als gemeente financieel gezond te blijven en te blijven investeren willen we met de PVDA de ‘tax shift’ uitbreiden om bijkomend te kunnen investeren in de gemeente, onder meer in het herstel van voetpaden en wegen.

Slimme belasting op de de grootbanken

We passen de bestaande belasting op de banken in Zelzate aan en we verhogen de inkomsten ervan om te kunnen investeren in een bankautomaat op Zelzate-West.

Het samenbrengen van de bankautomaten door de ‘grootbanken’ onder ‘Batopin’ is ontoereikend gebleven. Dat zegt niet alleen de PVDA, maar ook een groot deel van het middenveld zoals Test Aankoop’, het Neutraal Syndicaat Der Zelfstandigen’ en Okra, verenigd in het ‘SOS-cash’- platform. 

Na de financiële crisis zijn de banken gered met ons belastinggeld, maar de dienstverlening is sindsdien enkel afgebouwd. We vinden het ook niet kunnen dat een bankautomaat moet betaald worden met het belastinggeld van de Zelzatenaren, of dat lokale handelaars (wegens de nog steeds grote vraag naar cash-geld) moeten opdraaien voor de besparingen van de ‘grootbanken’ uit winstbejag.

De afgelopen jaren hebben we met de PVDA heel wat initiatieven genomen in de gemeente en in het parlement, maar tot dusver heeft dit jammer genoeg nog niet tot een vruchtbaar resultaat geleid.

Daarom gaan we nu een nieuwe belasting heffen op digitale dienstverlening. Op die manier dragen alle grootbanken in Zelzate een steentje bij, ook en vooral diegenen die geen filiaal meer in Zelzate bezitten. 

Nieuwe bankautomaat in ZZ West

Met de opbrengsten van de belasting plaatsen we via het beheersakkoord tussen de federale overheid en BPost een bankautomaat in Zelzate-West.

Toelichting:

In 2017 verdween de laatste bankautomaat op Zelzate-West. De banken besparen de laatste jaren overal op fysieke dienstverlening: tussen 2010 en 2022 verdween één derde van alle bankautomaten in ons land (van 8.312 bankautomaten naar minder dan 5.500). Tegen 2027 zouden er in ons land nog maar zo’n 4.000 bankautomaten zijn.

Vorig jaar sloot de regering een akkoord met de banksector en Batopin (bestaande uit KBC, ING, BNP Paribas Fortis en Belfius). Dat akkoord, dat overigens niet bindend is, stelt dat er na de enorme daling in elke gemeente nog minstens één bankautomaat moet staan. In stedelijke gebieden moet dat binnen een straal van twee kilometer, op het platteland binnen de vijf kilometer.

Een centje voor een verjaardag, een extraatje voor de oppas, een drankkaart op een spaghettiavond van de voetbalclub: veel mensen komen nog dagelijks in contact met ‘cash geld.’ De digitale trein biedt zonder twijfel veel voordelen, maar iedereen moet wel aan boord zijn. Daarbij hebben mensen nog steeds het recht om te kiezen tussen digitaal en contant betalen.

Belangenverenigingen Testaankoop, Okra en Financité hebben reeds 28.000 handtekeningen verzameld voor het behoud van geldautomaten. Ook het Neutraal Syndicaat voor Zelfstandigen tekende bezwaar aan: het ondervroeg zijn leden en stelde vast dat 96 procent van hen vindt dat de overheid de banksector wettelijk moet verplichten om meer geldautomaten ter beschikking te stellen.

Het is dus duidelijk dat de tegenstelling waar we vandaag mee worden geconfronteerd er niet één is van ouderwetse gewoontes versus de digitale trein, maar één van besparingsdrift van de banken versus maatschappelijke dienstverlening.

We dienden met de PVDA eerder al een wetsvoorstel in om voorwaarden op te leggen die rekening houden met de maatschappelijke realiteit: niet enkel afstand maar ook een bereikbaarheid van maximaal vijftien minuten wandelen in dichtbevolkte gebieden.

Wij vroegen eerder al aan de regering om elke verdere sluiting van geldautomaten te voorkomen en de 5.200 geldautomaten die momenteel in België aanwezig zijn te behouden. Het is bovendien absurd dat de kosten van deze geforceerde digitalisering worden afgewenteld op kleine ondernemingen en zelfstandigen, terwijl de vier grootbanken van Batopin 6,2 miljard euro nettowinst boekten in 2022.

Het plan van ‘Batopin’ is niet toereikend voor Zelzate en voornamelijk voor Zelzate-West. De ‘neutrale bankautomaten’ van 'Batopin' zijn allemaal gelokaliseerd op de Grote Markt. Er wordt geen rekening gehouden met de brug van Zelzate die 20 keer per dag open staat.

Vandaar wordt een aangepaste en nieuwe ‘faire bankenbelasting’ op digitale basis noodzakelijk om de mensen en handelaars van Zelzate-West terug een minimum aan financiële dienstverlening te bezorgen in de vorm van een bankautomaat.

Voor een kwalitatieve en laagdrempelige dienstverlening

Met de PVDA geloven we in sterke openbare diensten die op een kwalitatieve en laagdrempelige manier onze inwoners kunnen informeren, ontzorgen, begeleiden en bedienen in noodzakelijke sociale behoeften zoals kinderopvang, (ouderen)zorg en onderwijs of via administratieve en infrastructurele dienstverlening zoals bijvoorbeeld via de dienst burgerzaken, stedenbouw of de technische dienst.

We willen daarom het contact tussen onze inwoners en onze diensten versterken en capaciteit verhogen waar nodig om al onze inwoners nog beter te kunnen bedienen en ondersteunen.

Een versterking van onze onthaal-en lokettenzaal bij dienst burgerzaken, de versterking van onze sociale dienst en ook onze technische dienst zijn daarom noodzakelijk.

Ondanks de digitalisering van dienstverlening en afspraken, moet iedere inwoner nog steeds meekunnen en de mogelijkheid hebben om fysiek langs te komen en/of telefonisch informatie in te winnen of hulp te krijgen. Onze onthaal-en lokettenfunctie zullen we daarom versterken.

Daarnaast staan we garant voor een transparante, eenvoudige, toegankelijke, objectieve en neutrale dienstverlening, zonder ‘vriendjespolitiek’.  Het versterken van onze diensten is anderzijds ook zorg dragen voor ons gemeentepersoneel en bekijken hoe we de werkdruk binnen de perken kunnen houden.

We zoeken actief naar extra middelen voor de gemeente

We willen ook investeren in de aanwerving van een subsidiejager, die zichzelf terugverdient door, in samenwerking met het middenveld en andere partners, subsidiedossiers uit te werken en in te dienen, om zo extra middelen en (project)personeel aan te trekken voor onze gemeente. Zo hebben we dankzij de samenwerking met SAAMO, waar de gemeente via een samenwerkingsconvenant investeert in één voltijdse kracht, voor meer dan een miljoen euro bijkomende Vlaamse en Europese middelen kunnen aantrekken voor Zelzate, die SAAMO, in samenwerking met de gemeente, heeft ingezet in de strijd tegen kinderarmoede, een Overkophuis, en de actieve begeleiding van jongeren naar werk.

Toelage uit Gemeentefonds is veel te laag

Onze gemeente staat voor grote financiële uitdagingen: we krijgen van de Vlaamse overheid onvoldoende middelen om onze kerntaken goed uit te voeren. Zo ontvangen we uit het Gemeentefonds te weinig middelen, gewoonweg omdat we geen ‘stad’ zijn, terwijl we verhoudingsgewijs wel kampen met de uitdagingen en kenmerken van een grootstad.

De toelages die we vanuit het Gemeentefonds krijgen, worden niet volledig geïndexeerd en de kloof tussen ‘verstedelijkte gemeenten, zoals Zelzate en (groot)steden is te groot.

Zo ontvangt Gent in 2024 als (groot)stad geheel terecht zo’n 1700 euro/inwoner voor al haar uitdagingen, kenmerken en centrumfuncties, terwijl Zelzate, dat in verhouding dezelfde indicatoren en uitdagingen bezit, slechts een betoelaging van 350 euro/inwoner geniet.

Dat is 1350 euro/inwoner verschil. Dat is niet langer te rechtvaardigen of te verantwoorden.

We willen daarom bij de Vlaamse overheid aandringen op een herfinanciering van het gemeentefonds, waarin de uitdagingen van een verstedelijkte centrumgemeente zoals Zelzate volgens haar werkelijke noden wordt gefinancierd. We zoeken daarbij ook partners en medestanders via de Vereniging van Vlaamse Steden en Gemeenten en andere gemeenten.

Geen verplichte fusie

In dit verband kanten wij ons ook tegen de verplichte fusies die Vlaanderen nu wil opleggen. 

Voor een nieuwe woonwijk Klein Rusland 2.0

We gaan voor een heropbouw van Klein-Rusland 2.0. waar de omgevingsfactoren alleen maar zullen verbeteren in de toekomst. 

Voor een leefbare en veilige omvorming van de R4

Voor een omvorming van de R4 die de gezondheid, lokale mobiliteit en leefbaarheid van de omwonenden meeneemt in een toekomstig tracé.

Geen goederenspoor zonder personenvervoer

Aan de komst van een goederenspoor - ‘missing link’ tussen Gent en Terneuzen - blijven we personenvervoer koppelen. Concreet dus een halte in Zelzate om vooral voor jongeren en voor werkverkeer een vlottere verbinden naar Gent te realiseren met het openbaar vervoer.  Geen nieuwe lasten zonder lusten voor de Zelzatenaar. 

Geen nieuwe windturbines

We staan dan wel voor een maximale omschakeling naar duurzame energie, op voorwaarde dat de gemeente dit kan dragen. Zelzate is nu relatief gezien al een gemeente met erg veel windturbines. We besloten daarom de ‘pauzeknop’ in te duwen en niet langer nieuwe windturbines positief te adviseren. In 2021 werd een collegebesluit genomen voor een ‘moratorium op windturbines’.

Geen detentiecentrum in Zelzate 

Tenslotte is er ook de strijd van het bestuur en inwoners tegen de komst van een detentiehuis in onze gemeente. Hoezeer we ook een progressieve mensvisie rond detentie huldigen, een detentiecentrum met 60 gedetineerden is geen ‘detentiehuis’ en daarnaast laat de draagkracht van de gemeente de komst van een ‘detentiecentrum’ niet langer toe.

Toelichting

Samen met de inwoners en het bestuur hebben we in verschillende dossiers telkens de kaart getrokken van de Zelzatenaar en de leefbaarheid van de gemeente. Van onderuit met de bevolking en met het bestuur hebben we onze ‘hakken in het zand gezet’ om beslissingen van hogere overheden aan te vechten, om te buigen of ongedaan te maken. 

We gaan voor een heropbouw van Klein-Rusland 2.0. waar de omgevingsfactoren alleen maar zullen verbeteren: de zonneberg, de omvorming van het slibstort in natuurgebied, met groene corridor naar de wijk en de toekomstige overkapping dankzij het nieuwe tunneltracé. Met deze visie trokken we naar de Vlaamse regering en draaiden we de beslissing voor het opgeven van de wijk als woongebied terug, met steun en dankzij de acties van de wijkbewoners uit het verleden. We wilden de wijk en het woongebied voor de gemeente niet verloren laten gaan en gaan nu voluit voor de gefaseerde heropbouw van de wijk. (zie verder in het hoofdstuk hieronder)

Voor een omvorming van de R4 die de gezondheid, lokale mobiliteit en leefbaarheid van de omwonenden meeneemt in een toekomstig tracé. We hielden de omvorming van het Agentschap Wegen en Verkeer ( AWV ) tegen, samen met inwoners, actiecomités, adviesraden en Geneeskunde voor het Volk.  We gaan voor een scenario waarbij de doortocht van de R4 tussen Traktaatweg en viaduct E34 maximaal overkapt is en waar de knooppunten en uitwissing van lokaal en doorgaand verkeer zo ver mogelijk van de woonkernen gesitueerd is.

Aan de komst van een goederenspoor - ‘missing link’ tussen Gent en Terneuzen - blijven we personenvervoer koppelen. Geen nieuwe lasten zonder lusten voor de Zelzatenaar. De lasten van een nieuw spoortracé naast de R4, met station aan de Rijkswachtlaan/Akker, moeten ook maximaal gebufferd worden voor omwonenden.

We staan dan wel voor een maximale omschakeling naar duurzame energie, op voorwaarde dat de gemeente dit kan dragen. Onderzoek leert ons dat Zelzate buitenproportioneel veel windturbines op haar grondgebied herbergt (momenteel 8, exclusief deze net buiten het grondgebied ), zowel in verhouding tot de oppervlakte als in verhouding tot het aantal inwoners.

In Zelzate staan op heden 6x zoveel windturbines ‘a rato’ van het aantal inwoners in vergelijking met Vlaanderen. Op het niveau van Oost-Vlaanderen, herbergt Zelzate 5x meer windturbines op haar grondgebied in vergelijking met Oost-Vlaanderen in zijn geheel. 

Met betrekking tot oppervlakte staat er in Vlaanderen 1 windturbine per 25 km². In Oost-Vlaanderen bedraagt dit 1 windturbine per 17 km² en in Zelzate 1 windturbine per 2 km².

Als we dan kijken naar bevolkingsdichtheid, dan bedraagt deze in Vlaanderen 488 inwoners per km², Oost-Vlaanderen 509 inwoners per km² en in Zelzate 938 inwoners per km².

In Vlaanderen is er per 12006 inwoners 1 windturbines. In de provincie Oost-Vlaanderen is er 1 windturbines per 8644 inwoners en voor Zelzate is dit 1 windturbine per 2151 inwoners.

We beslisten daarom de ‘pauzeknop’ in te duwen en niet langer nieuwe windturbines positief te adviseren. In 2021 werd een collegebesluit genomen voor een ‘moratorium op windturbines’.
We zullen enkel nieuwe aanvragen nog positief adviseren wanneer de lusten van de windenergie volledig naar de Zelzatenaar en de gemeente terugvloeien. Enkel als dat mogelijk is, en er voldoende draagvlak is, willen we verdere investeringen in windenergie onderzoeken.

Tenslotte is er ook de strijd van het bestuur en inwoners tegen de komst van een detentiehuis in onze gemeente. Hoezeer we ook een progressieve mensvisie rond detentie huldigen, een detentiecentrum met 60 gedetineerden is geen ‘detentiehuis’ en daarnaast laat de draagkracht van de gemeente de komst van een ‘detentiecentrum’ niet langer toe.

De beslissing van toenmalig minister van justitie Van Quickenborne (Open VLD) om van residentie ‘Den Hof’ een detentiecentrum te maken, waar 60 van de 110 gedetineerden in Oost-Vlaanderen zouden ondergebracht worden, kwam als een donderslag bij heldere hemel.

Zo een beslissing moet voorafgegaan worden door een preventieve screening naar de omgevingsfactoren van een gemeente. Het is onrechtvaardig om de 2e kleinste en 4e dichtstbevolkte gemeente van Oost-Vlaanderen opnieuw te selecteren voor een dergelijk project. Onze gemeente heeft al tal van omgevingsfactoren en maatschappelijke verantwoordelijkheden die een beslag leggen op onze bestuurskracht en draagkracht.

Zelzate dat naast het herbergen van een forensisch psychiatrisch centrum ook nog een detentiecentrum moet huisvesten, is daarom niet langer in overeenstemming met onze draagkracht. We blijven gaan voor een invulling van ‘Den Hof’ die wel in overeenstemming is met de woon-en kernfuncties van de omgeving.